Hoe komt het dat Vathorsters de wijk als zielloos en anoniem ervaren ondanks de inspanningen en wat kan er beter?

In samenwerking met vrijwilliger Pascha van Hattem heeft Vathorst Verbindt hun eigen radio-uitzending gemaakt! Een geweldig anderhalf uur zijn Angelina Kalijan en Pascha van Hattem op zoek gegaan naar het antwoord op de vraag hoe het komt dat Vathorsters de wijk als zielloos en anoniem ervaren ondanks de inspanningen en wat kan er beter? Dit grote vraagstuk is verdeeld in vijf thema’s: diversiteit, jongeren, buurtinitiatieven, ruimtelijke ordening en ondernemen.

Vathorst Verbindt was afgelopen december uitgenodigd bij Pascha van Hattem om samen een uitzending te maken over het project waar wij de afgelopen vijf maanden mee bezig waren. Pascha is eigenaar van Vathorst Radio en is samen met collega Martijn wekelijks te horen op VathorstRadio.nl tussen 20.00 en 21.00 uur.

Diversiteit
Verschillen op demografisch vlak op basis van leeftijd, religie, gender, politieke voorkeur en cultuur. Mensen verschillen enorm veel van elkaar en dat is ook het geval in Vathorst. Dé Vinexwijk van gemeente Amersfoort is Vathorst. Inwoners uit de binnenstad omschreven Vathorst in de video van vathorst Verbindt als: “Grote wijk waar iedereen werkt”, “geen gezelligheid” maar ook als een “mooie wijk”.

Onderzoeker Jan Jaap Berg heeft het boek Vinexmensen geschreven en beschrijft daarin de invloed van het vinexbeleid op een gemeenschap. “Slaapsteden is een term die vaak gebruikt wordt bij het omschrijven van vinexwijken. Het zijn wijken die op een manier van comfortabel wonen zijn ingericht. Met een oog voor groen, rust en ruimte zijn die wijken gebouwd”, aldus Berg. Door een tekort aan diverse woningen resulteert dit in een gemeenschap met gebrek aan diversiteit. In het artikel ‘Wonen in de gemengde straat’, benoemt de schrijver dat bij het bouwen van een wijk er ook gekeken moet worden naar de wooncultuur die de nieuwe bewoners brengen en welk effect dat heeft op de publieke ruimte. Door het gebrek aan sociaaleconomische klasse wordt Vathorst gezien als een wijk met “geen gezelligheid”.

Jongeren
Voorleesmiddagen voor peuters of fietsen met 55-plussers. In Vathorst zijn er allerlei activiteiten te vinden. Toch wordt er een grote groep over het hoofd gezien en dat zijn de jongeren. Maar liefst 1/3 deel van Vathorst bestaat uit inwoners jonger dan negentien jaar oud. Vathorst Verbindt Niels Kooloos sprak jongerenwerker Cheryl Kuiperdal over deze vergeten groep. “In 2018 heb ik het jongerencentrum heropent na gesproken te hebben met de wijkagent”, vertelt ze. Cheyrl is eigenaar van stichting Cher4You en werkzaam bij stichting So What033. Ook is ze actief als buurtmoeder in de wijk. “Er zijn momenteel te weinig voorzieningen voor jongeren. Er is maar één jongerencentrum en die bij de Brink”.

In de meerjarenbegroting van 2024-2027 staat dat de gemeente Amersfoort de gemeente de komende jaren meer aandacht wil besteden aan de jongeren. Ze willen de jongeren betrekken door middel van een jongerenraad. Ook wil de gemeente gaan investeren in een jongeren- en leerwerkloket waar jongeren terecht kunnen voor vragen.

Buurtinitiatieven
Stichting Samen met Elkaar in VathetVeen organiseert iedere week een activiteit in buurthuis de Bron. Tijdens de even weken kunnen inwoners gezellig deelnemen aan ’t Steekje Los Café. Is haken niks voor jou, dan kun je tijdens de oneven weken terecht voor een gezellig bordspelletje met de spelletjesavond. “Je ontmoet niet snel nieuwe mensen tenzij je er naar op zoek gaat. Hoe mooi is het om een initiatief te starten waar mensen op een laagdrempelige manier bij elkaar kunnen komen,” aldus Kim Höster. In samenwerking met Richard Kamer is zij verantwoordelijk voor de stichting. Het voornaamste doel is om een plek te creëren in Vathorst waar inwoners bij elkaar kunnen komen.

In 2017 is in het Plan van aanpak is opgenomen dat de samenwerking tussen Hooglanderveen en Vathorst versterkt moet worden voor verbinding tussen bewoners en organisaties. Gemeente Amersfoort constateerde dat wijk Vathorst en dorp Hooglanderveen veel raakvlakken hebben op het gebied van sociale activiteiten. Informatievoorziening rondom sociale activiteiten in de wijk is daar essentieel bij. Met behulp van InDeBuurt033 wil de gemeente de onderlinge betrokkenheid bevorderen in beide wijken.

Ruimtelijke ordening
Het zou je vast niet zijn ontgaan. Op 22 november 2023 konden Vathorsters hun stem uitbrengen voor de Tweede Kamer verkiezingen, maar ook het referendum om betaald parkeren in te voeren in de gemeente Amersfoort. Dus ook betaald parkeren in Vathorst. In een wijk waar veel tweeverdieners wonen en minimaal twee auto’s voor de deur te vinden. “Ik denk dat het nieuwe beleid een goed idee is”, aldus initiatiefnemer achter het parkeerbeleid wethouder Tyas Bijlholt (D66).

Niet alleen in Amersfoort, maar ook in andere steden is er een groot parkeerprobleem. Door de groei van personenauto’s wordt de vraag naar parkeerplaatsen steeds groter. Wethouder Bijlholt wil de openbare ruimte toekomstbestendig vormgeven in Amersfoort door middel van het parkeerbeleid. Hij is van mening dat het openbaar vervoer of deelauto’s een goed alternatief zijn voor de auto. 74,2% van de stemmers heeft afgelopen november duidelijk tegen het voorstel van de wethouder gestemd.

Ondernemen
Begin oktober toen Vathorst Verbindt de wijk in ging, waren er nog een aantal lege panden te vinden. Zo had collega Niels Kooloos een artikel geschreven over de winkelleegstand in Vathorst. Met de komst van de Action zijn er geen lege winkelpanden meer te bekennen. Bruna-eigenaar en voorzitter van de winkeliersvereniging Martin Brussaard is er maar blij mee: “De Action is een mooie aanvulling tot het winkelcentrum”, vertelt Martin in de geschreven productie. Sinds de komst van de Action valt het de redactie van Vathorst Verbindt op dat er ook meer mensen te vinden zijn in het winkelcentrum. Al die ondernemingen in het winkelcentrum van Vathorst dragen bij aan de verbinding tussen mensen. Winkels waar consumenten terecht kunnen voor de dagelijkse behoefte zijn contactplekken die de wijk nodig heeft.

Waar komt de zielloosheid vandaan?
Diversiteit in de wijk, de buurtinitiatieven, de vergeten groep: jongeren, mobiliteit in Vathorst en de lokale ondernemingen. De afgelopen weken heeft de redactie van Vathorst Verbindt hard gewerkt naar het zoeken van een antwoord op de vraag: hoe het toch kan dat Vathorsters de wijk als zielloos ervaren ondanks alle initiatieven en wat kan er dan beter?

Ondanks het vinexbeleid waar Vathorst opgebouwd is veel invloed heeft, ligt er ook een stukje verantwoordelijkheid bij de inwoners zelf. Eerste stap die gezet zal moeten worden is losbreken uit dat individualisme. Vaker omkijken naar de mensen uit de straat of je buren. Mocht het gevoel niet wederzijds zijn dan misschien aansluiten bij een activiteit uit de wijk. “Het duurde bij mij ongeveer drie jaar voordat ik een sociaal netwerk had in de wijk”, initiatiefnemer van de Vathorst wandelgroep Petra van Hilst. Verhuizen naar Vathorst was voor Petra een enorme culture shock. “Inmiddels zou dat wel anders zijn, maar toen ik achttien jaar geleden naar Vathorst verhuisde was het enorm moeilijk om een sociaal netwerk op te bouwen. Door middel van de wandelgroep hoop ik dat nieuwe wijkbewoners zich snel thuis zullen voelen in Vathorst.”

Bron omslagfoto: Aurora Koeckhoven