AMERSFOORT – De notenboom in de tuin van de Witte Vlinder is flink gegroeid sinds de tuingroep hem in de grond zette, maar een paar takken van de boom zijn afgebroken voordat ze de kans hadden om te groeien. De tuingroep kampt hier en daar met overlast, maar laat zich hierdoor niet van hun doel afbrengen: Een groene oase creëren in een dichtbebouwde omgeving.  

Midden in het enige versteende deel van de tuin staat het ultieme groeiende voorbeeld van het doel van de tuingroep. Een jonge notenboom die met de seizoenen mee groeit. “De weg van de boom naar de tuin was er een met wat haken en ogen,” vertelt Heleen, tuinvrouw van de Witte Vlinder. “Om de boom te financieren hebben we gecollecteerd in de wijk.” De tuingroep heeft hier veel tijd en moeite ingestopt wat het groeiproces van de boom alleen maar belangrijker maakt voor de groep. Toen ze de boom aanschafte leek het nog op een plantje, maar met tijd en aandacht kreeg de jonge boom langzaam nieuwe takken.  

Helaas bleek op een ochtend dat een paar van de nieuwe takken in iemands handen terecht waren gekomen en niet meer aan de jonge boom vast zaten. “Dat vonden we heel erg. Vooral na al het werk dat het had gekost.” Het jonge boompje leek weer wat kleiner en begon zijn weg met tijd en aandacht opnieuw. Hoewel de boom veerkrachtig genoeg was om nieuwe takken te groeien, vond het team het erg jammer dat de boom slachtoffer was van verveling.  

De tuin van de Witte Vlinder is niet alleen een plek van groen en rust, maar ook van gemeenschap en verantwoordelijkheid. De aanwezigheid van jongeren in de tuin en beperkte activiteiten in de wijk zorgen voor verveling wat zich soms ombuigt in vernieling of vervuiling.   

Groen en rust  

Voor de tuingroep begint hun woensdagochtend om 10 uur aan de houten picknicktafel in de tuin. In het groen en in de rust. Onder leiding van tuinvrouw Heleen haalt het team van vrijwilligers eerst een kopje koffie in het buurthuis zelf, om vervolgens neer te strijken en gezamenlijk de dag in de tuin op te starten. Wat er vandaag op de planning staat voor de tuingroep? Het bijhouden van de groeiende planten, onkruid wieden en aan de slag met de langverwachte paddenpoel. De dames van het team gebruiken dit moment om bij te kletsen en grapjes te maken. De enige tuinman drinkt snel zijn kopje koffie op en gaat door met waar hij al mee was begonnen: wroeten in de aarde.  

De nieuwe vijver die langzaam volloopt met water 

Lang om bij te kletsen, hebben de dames ook niet, want er moet gewerkt worden. Zo is Heleen bezig met het aanleggen van een vijver, zónder plastic. Ofwel een paddenpoel met een natuurlijke kleibodem. Voor het kopje koffie heeft het klusteam van de Witte Vlinder zo’n diep gat gegraven dat het grondwater vanzelf naar boven is gekomen. Als Heleen terugloopt naar het gat is er niets anders te zien dan een met water gevulde vijver. Deze oase van rust wordt niet door iedereen met dezelfde hoeveelheid respect behandeld wat Heleen op verschillende manieren merkt, los van de jonge notenboom.  

Vervuiling 

 “Soms liggen hier fastfood verpakkingen en ander afval,” beaamt Heleen. De robuuste houten picknicktafel naast de jonge notenboom staat tot de beschikking van iedereen die behoefte heeft om even te zitten in de tuin. Daar maken ook jongeren in de avonduren gebruik van. “Ze mogen hier ook absoluut zitten, daar is het voor,” zegt Heleen. Wel zou het fijn zijn als er rekening wordt gehouden met elkaar door achter je op te ruimen.   

Dat de groep jongeren in de tuin van de Witte Vlinder terechtkomt, vindt Heleen niet gek. “Als ik kijk naar welke plekken ze hebben om rond te hangen, zou ik zelf ook liever ergens anders heen gaan.” Ze wijst naar een metalen grijze constructie naast de tuin. De constructie bestaat uit een zitgedeelte wat overgaat in een muur en een dak. Het oogt wat oud door de roest die langzaam zichtbaar wordt. Hoofdschuddend laat Heleen weten dat er té weinig te doen is in de wijk voor deze jonge groep.   

Gebrek aan activiteiten  

Het probleem dat Heleen aankaart is niet onbekend in de wijk. Zo blijkt om te beginnen uit het Plan van aanpak Binnenstad Kruiskamp en De Koppel 2022-2023 van de Gemeente Amersfoort dat er in Kruiskamp relatief veel kinderen tussen 0-19 jaar wonen. De jongeren in deze groep blijken minder te bewegen dan gemiddeld in Amersfoort.  

Zo beweegt 47% van de Amersfoortse jongeren gemiddeld 5 dagen minimaal 1 uur, terwijl dit in Kruiskamp 39% is. Ook sporten de jongeren in Kruiskamp minder dan gemiddeld in Amersfoort. In Kruiskamp sport 68,6% van de jongeren, terwijl dit in Amersfoort 10,7% meer is. 50,7% van de jongeren in Kruiskamp is lid van een sportvereniging, maar in Amersfoort is dit 72,9%.  

Los van het bewegen, liggen de lidmaatschappen bij een vereniging bij jongeren in Kruiskamp een stuk lager dan het gemiddelde in Amersfoort. 80% van de jongeren in Amersfoort heeft een lidmaatschap bij bijvoorbeeld een culturele vereniging, maar dat is in Kruiskamp maar bij 66,4% het geval. Dit toont aan dat er te weinig locaties en mogelijkheden zijn in de wijk voor de groep jongeren in Kruiskamp om zich bij aan te sluiten. Uit het plan van aanpak van de Gemeente Amersfoort is dan ook voortgekomen dat er te weinig binnensportlocaties in de wijk zijn. Ook wordt er benoemd dat er wel activiteiten worden aangeboden, maar dat niet iedereen hiermee wordt bereikt.  

Wel wordt er hard gewerkt aan verschillende initiatieven om de jongeren in de wijk genoeg activiteiten te bieden. Zo is er een buurtsportcoach aanwezig in de wijk die verschillende mogelijkheden tot bewegen biedt om zo bewoners te laten sporten. Ook is er naast de tuin van de Witte Vlinder een buitenkast te vinden waar kinderen uit de wijk op een veilige en prettige manier kunnen spelen. De buitenkast bestaat uit fietsen, spelletjes en ander speelgoed dat meegenomen mag worden naar buiten.  

De ingang tot de moestuin waar de kinderen die buitenspelen met de buitenkast graag komen kijken

Naast het buitenspelen zijn er andere organisaties die kinderen hun talenten laten ontwikkelen door verschillende activiteiten te plannen. ABC Kruiskamp-Koppel pakt dit op met onder andere vakantie-activiteiten en projecten om ze kennis te laten maken met verschillende beroepen.  

Gemeenschappelijk gevoel  

Voor Heleen is veel groen in haar omgeving niets anders dan een eerste levensbehoefte. “Ik voel me blij en fijn. Het is fijn om dingen te zien groeien. Het groeien stopt niet en dat verdient aandacht.” Voor de tuingroep is de tuin van de Witte Vlinder een plek waar je even uit de versnelde wereld kan stappen om rust te vinden.  

Heleen hoopt dat de tuin ook deze functie kan hebben voor de jongeren in de wijk. “Er is nog niet genoeg te doen voor de jongens en meiden en dat is heel jammer. Maar hoe kunnen we ervoor zorgen dat jongeren die gebruik maken van de tuin een verantwoordelijkheidsgevoel krijgen voor het netjes achterlaten van de gedeelde plek?”   

Terwijl Heleen naast de goed groeiende notenboom staat geeft ze aan hoe ze als tuingroep tegen overlast aankijken. “Het maakt niet uit wie het was. We hoeven niet met de vinger te wijzen. Het draait er uiteindelijk om dat men zich verantwoordelijk voelt voor de gemeenschappelijke ruimte. En het is de kunst om dat in gang te zetten!” 

Fotobron: Eigen foto’s