“De onzekerheid, die maakt je kapot”

Terwijl de straten van de Enschedese wijk Pathmos nog vol staan met plassen van de hevige buien van de dagen ervoor, trekt opnieuw een zware regenbui over de wijk. In de Willem de Clercqstraat, waar de vijftigjarige Floris Penders woont, valt de regen met bakken uit de lucht. Deze regenbui is dan ook niet te vergelijken met de buien van de dagen ervoor. Zondag 21 juli 2024 is voor Floris dan ook een dag die voor altijd op zijn netvlies zal blijven staan.

De Willem de Clercqstraat loopt deze avond vol met een enorme hoeveelheid regenwater. Dit gaat dan ook niet onopgemerkt bij Floris. De straat begint op een snel tempo al blank te staan. Het water stijgt zelfs zo snel dat het in enkele huizen naar binnen begint te stromen. Om het water tegen te houden pakt Floris snel enkele handdoeken. Kosten wat het kost blijft hij handdoeken plaatsen. Erg veel zin heeft het alleen niet. Zijn woning begint vol te stromen. Snel pakt hij enkele bezittingen en plaatst hij deze naar boven. Veel kan hij echter niet redden. Wanneer hij zich omdraait ziet hij dat het regenwater aan de achterkant van zijn huis veel hoger staat.

Het duurt niet erg lang meer tot de hevige regenbui wegtrekt. Floris denkt nog opgelucht: “Het houdt eindelijk op.” De rust is alleen van korte duur. Rioolwater spuit via de afvoerputjes en de wasmachine omhoog. Het water stijgt nog meer. Een stuk boven zijn enkels blijft het water staan. Floris weet op dit moment dan ook één ding zeker: “De ellende is nog maar net begonnen.”

Volledig ontzorgt

“We hebben slecht nieuws,” dat is hoe de verzonden brief van locoburgemeester Jeroen Diepemaat en directeur Leon Buiting van de Woonplaats begint. De brief wordt vervolgd met: “Door de grote waterschade kun je niet in jouw huis blijven wonen. Wij zorgen voor een vervangende woning.” Na de wateroverlast van 21 juli wordt deze brief naar de getroffen bewoners met een woning van wooncorporatie de Woonplaats gestuurd. De brief wordt verstuurd op basis van advies van de GGD. Na een onderzoek in de woningen bleek dat de huizen door de wateroverlast enorm veel last van vocht- en schimmelproblemen hebben. Voor de bewoners is dit een enorm gezondheidsrisico.

Naast de mededeling van de tijdelijke huisvesting benoemt de brief ook dat de bewoners met de wisselwoningen “volledig ontzorgt” zullen worden. Maar in hoeverre worden de bewoners daadwerkelijk ontzorgt en welk effect heeft de tijdelijke huisvesting op hun connectie met de wijk Pathmos?

Van de koude kermis thuisgekomen

Floris’ aanrecht in zijn eerste wisselwoning.

Als een van de eerste bewoners krijgt Floris een wisselwoning toegewezen. Vooraf mag hij net als andere bewoners alleen niet kijken naar de wisselwoning. De bewoners weten hierdoor niet in wat voor woning zij terecht komen. “Daar zijn heel veel mensen van de koude kermis thuisgekomen, omdat die woningen gewoon compleet niet in orde waren,” geeft Floris aan.

De eerste wisselwoning die Floris krijgt staat op de campus van de Universiteit van Twente. Ook deze woning wordt in minder goede toestanden opgeleverd. “Het was één grote bouwval. Vies, goor en de spullen waren kapot,” zegt Floris terwijl hij zijn telefoon erbij pakt. Hij opent zijn galerij en haalt een foto van zijn eerste wisselwoning tevoorschijn. “Dit keukenblad hoort zwart te zijn, maar heeft alle kleuren van de regenboog. Dus om aan te geven: dat was geen succes.” Na drie weken wordt Floris door de Woonplaats naar een andere woning geplaatst.

Nog steeds niet perfect

Momenteel bevindt Floris zich in een wisselwoning in de Enschedese wijk Twekkelerveld. Het is een klein appartementje op de eerste verdieping. De woning ziet er op het eerste oog prima uit, maar perfect is hij volgens Floris niet. “Dit is niet je eigen huis natuurlijk. Dat vind ik er wel van.” Het grootste probleem van zijn huidige wisselwoning zit hem vooral in de grootte. “Ik ging van tachtig of honderd vierkante meter naar veertig. Dat is de helft kleiner. Ik kan geen bureau kwijt hier, ik kan eigenlijk niets hiermee,” geeft Floris aan. Terwijl hij rondkijkt in zijn woonkamer met een kleine bank en twee stoelen voegt hij daar nog aan toe: “Als ik met kerst mensen wil uitnodigen, waar moet ik ze dan laten?”

Het volledig ontzorgd worden gebeurt volgens Floris nog maar weinig. Zo brengt het zitten in een wisselwoning voor veel bewoners al een hoop ellende met zich mee. Volgens Floris voelen meerdere bewoners zich gestrest, in de steek gelaten of soms vereenzaamd. “Als je niet uitkijkt word je depressief,” voegt Floris daar nog aan toe.

Onzekerheid

Inmiddels is het ruim vier maanden na de wateroverlast in Pathmos. Alle getroffen bewoners zijn hun woningen uit, maar een plan voor de herstelwerkzaamheden is nog steeds onbekend. Leon Buiting, directeur van de Woonplaats, heeft eerder wel aangegeven dat de woningen zo aangetast zijn dat de herstelwerkzaamheden minimaal een half jaar zullen duren. Momenteel spreekt de wooncorporatie van een uitvoering van herstelwerkzaamheden in maart. Dit is vijf maanden later dan dat de bewoners eerder te horen kregen.

Dat de plannen nog steeds onbekend zijn heeft te maken met de waterproblematiek in de wijk. Deze problemen rondom de waterhuishouding en riolering vinden al jaren plaats in Pathmos. Om deze reden gaven bewoners aan dat zij niet willen terugkeren naar hun woning wanneer er niet gekeken wordt naar de waterbestendigheid van de huizen. Om de problemen op te lossen wil de Woonplaats in januari met een plan komen.

De Willem de Clercqstraat vijf maanden na de wateroverlast

Tot nu toe is er dus nog enorm veel onbekend over de herstelwerkzaamheden die in de wijk zullen plaatsvinden. Dat brengt voor enkele bewoners dan ook enorm veel frustratie met zich mee. “De onzekerheid, die maakt je kapot. Er is geen duidelijkheid vanuit de gemeente en vanuit de Woonplaats. Ze houden de kaken stijf op elkaar,” geeft Floris aan. Volgens hem duurt het dan ook veel te lang voordat het plan wordt opgezet. “Acht maanden om alleen een plan te presenteren vind ik heel lang, want dan moet alles nog gedaan worden,” geeft hij aan.

Onbegonnen werk

Floris heeft momenteel nog weinig vertrouwen in een goede terugkomst naar zijn eigen woning. “Ik heb er een hard hoofd in of dat überhaupt kan. Vocht en hoog grondwater dat kun je niet zomaar oplossen.” Het is volgens hem dan ook ongekend hoeveel er nog aan de huizen moet gebeuren. “Mijn grote angst aan de ene kant, maar ook hoop, is dat het platgegooid wordt en dat er nieuwbouw komt. Want eigenlijk is dit onbegonnen werk.”

Wonen in twee wijken

Voorlopig lijkt het er dus op dat Floris nog wel even in zijn wisselwoning zou moeten blijven wonen. Ondanks dat hij nu niet in Pathmos woont probeert hij toch zoveel mogelijk met andere Pathmossers in contact te blijven. Hij merkt dan ook dat hij en zijn buurtgenoten veel hechter zijn geworden. “Je hebt dat samen doorgemaakt en dus begrijp je elkaar.” Floris bezoekt nog bijna dagelijks de wijk en probeert daarnaast met zoveel mogelijk andere getroffen bewoners in contact te blijven. Dit gaat doordat zij momenteel in verschillende wijken wonen alleen niet altijd even makkelijk.

Aangezien Floris nog wel even in Twekkelerveld moet blijven wonen probeert hij wel connecties met deze wijk te krijgen. Toch merkt hij dat de wijk niet hetzelfde is als Pathmos. De wijk heeft volgens hem een andere soort samenhang. “Je leeft naast elkaar en niet met elkaar in een appartementencomplex,” geeft Floris aan. Ondanks het verschil met de wijk Pathmos wil hij ook hier vrijwilligerswerk gaan doen. “Ik probeer het beste ervan te maken, terwijl ik eigenlijk weet dat dat niet gaat werken. En voor Pathmos ben ik gewoon aan het strijden.”