De Amsterdamse grachten zorgen voor verbinding in de Wesselerbrink

Het is zaterdag 18 november, een regenachtige dag in Enschede. Waar veel kinderen met hun ouders staan te wachten tot Sinterklaas het land binnen komt, wachten mensen in de Wesselerbrink juist op iets heel anders. Jos Poelsma, 65 en geboren in Friesland, keek uit naar vandaag en is vanmorgen met de wind in de rug naar De Magneet gefietst. Met een laptop op zak, die hij mocht lenen van zijn vrouw, is hij helemaal klaar voor vanmiddag. Ook Bert en Noëlla zijn vandaag belangrijk. Met een keyboard, geluidsinstallatie, microfoons en een looprek zijn zij vanmorgen samen de auto ingesprongen om naar het wijkcentrum te komen.

In november 2022 was Jos Poelsma, vrijwilliger bij het taalhuis in de Zuidwijk, te gast bij een project in het Wilmink Theater. Op die dag zat het theater grotendeels vol met mensen die de Nederlandse taal niet goed spreken, en daar had iemand wat op bedacht. Door het theater klonken, onder leiding van muzikanten op het podium, oer-Hollandse liedjes. Doormiddel van een projectiescherm achter de zangeres kon iedereen meezingen, en zo werd de Nederlandse taal op een spelende manier aangeleerd. Jos werd geïnspireerd en is nog meerdere keren teruggekomen. Maar toen hij de Syrische mensen van het taalhuis uitnodigde, zag hij dat er niemand naar het theater kwam. En dus, bracht hij het naar de mensen toe.

Na een heel aantal gesprekken, bleek het toch lastiger dan verwacht om subsidie te krijgen voor een initiatief als deze. Van locatie tot muzikanten, Jos moest nu alles zelf regelen. Gelukkig kwam hij Bert en Noëlla tegen op een kleine bijeenkomst waar hij een kerstpakket ophaalde. Zij waren hier samen aan het spelen en Jos heeft ze toen meteen benaderd. Op die manier staan Bert en Noëlla vandaag hier, in wijkcentrum De Magneet.

Samen zingen is grenzeloos

Wanneer Bert begint met spelen op het keyboard, die wordt gebalanceerd op een looprek, wordt het niet in een keer stil. Bert merkt zelf op dat dat komt door de verschillende culturele achtergronden. In sommige landen is het nou eenmaal normaal om te blijven praten, denkt hij. Toch wordt er wel goed meegezongen met het nummer over de Amsterdamse grachten. Gezongen, maar ook gedanst. Al tijdens het eerste nummer vormen vier jonge Oekraïense en Syrische meisjes, waarvan de moeders trots zitten te kijken, het middelpunt van de aandacht. Samen zijn ze aan het dansen voor het diascherm, en bij “deze vuist op deze vuist” doen ze zelfs samen met Bert mee met de bewegingen.

Veel mensen zijn vandaag naar de bijeenkomst gekomen door mond-tot-mondreclame. In september was er namelijk ook al een editie, waar veel positieve reacties opkwamen. Jos wordt even emotioneel als het gaat over die ene dag in september. Zo gelukkig wordt hij ervan om iedereen samen te zien zingen. Het is iets om energie van te krijgen, vindt ook Suleyman, die op zijn dertiende naar Nederland is gekomen vanuit het Zuid-Oosten van Turkije. Binnen twee jaar had hij zelf de taal onder de knie, maar om te zien dat de inburgering hier op spelenderwijs gebeurt, vindt hij mooi.

Helda zingt vandaag, samen met de andere bewoners, mee met Bert en Noëlla. Zij is vijf jaar geleden in de Wesselerbrink komen wonen, nadat zij moest vluchten voor de oorlog in Syrië. Thuis spreekt Helda geen Nederlands, de tv is Arabisch en haar man kent de taal niet goed. Haar zoon, die er vandaag niet bij is, leert op zijn opleiding wel goed Nederlands, maar dat Helda aanwezig kan zijn bij een initiatief als dit vindt ze erg leuk. De contacten die ze op zo’n dag heeft vindt ze fijn en als er nog een editie komt, is ze daar zeker aanwezig.

Jos ziet nog zo’n editie ook wel zitten. Met een grote lach op zijn gezicht, filmt hij de hele middag door stukjes van de nummers. “Koffie koffie, lekker bakkie koffie” komt voorbij, net als “Sinterklaas kapoentje” en “Ja zuster, nee zuster.” Maar ook de Arabische liedjes die later worden opgezet, worden vrolijk vastgelegd op de telefoon. Binnen de kortste keren ontstaat er in de zaal een kring met mensen die de traditionele dans van het nummer dansen. Het wordt aan elkaar geleerd en er wordt meegezongen in de taal.

Editie 2024

Nummers meezingen in de eigen taal blijft het makkelijkst, merken ook Noëlla en Bert op. Het is niet de eerste keer dat zij samen optreden, maar wel de eerste keer voor zo’n groep mensen. Normaal gesproken zingen zij voor ouderen, zij kennen de taal en zingen luidkeels mee. Daar krijg je als muzikant energie van, dat is op een middag als vandaag heel anders. Dat maakt ook dat dit niet helemaal het ding is voor Bert en Noëlla. Ze zijn dus niet van plan nog een keer mee te werken aan dit evenement, maar ze gaan wel met een goed gevoel, en toch een beetje moe, weg.

Voor de volgende editie moet Jos dus zoeken naar andere muzikanten die dit vrijwillig zouden willen doen. Hij heeft al een lijntje lopen met twee vrouwen die een kerkkoor kennen, maar het is altijd afwachten en geluk hebben. Maar, als het niet lukt heeft Jos ook al een oplossing. Dan zoeken ze zelf gewoon nummers op Youtube die meegezongen kunnen worden. Het kan dan zelfs nog een combinatie worden tussen Arabische en Nederlandse nummers. Want net als bij de editie in september, eindigde de dag ook vandaag met Arabische nummers.

Na de laatste dans is het tijd voor iedereen om weer te gaan. Bert en Noëlla worden nog bedankt met een bosje bloemen en pakken daarna snel de spullen weer in. Jos praat nog even na met de andere vrijwilligers van het taalhuis die vandaag zijn gekomen. Het was een succes en men hoopt op een vervolg. Jos gaat dus zijn best doen voor een nieuwe editie in 2024. Tot die tijd blijft hij als vrijwilliger werkzaam bij het taalhuis, om op die manier nog meer mensen te helpen met de taal.