Beeld: Pexels

Door: Lennart Kingma

VROOMSHOOP – Culturele activiteiten kunnen mensen samenbrengen. Een connectie met iemand opbouwen gaat snel wanneer je kan praten over een gezamenlijke interesse. Door kinderen op jonge leeftijd te stimuleren zich met cultuur bezig te houden, ontwikkel je interesses die hele levens standhouden. Toch wordt het belang van culturele activiteiten vaak onderschat, zo ook in Twente. Voor kinderen is het lastig om zichzelf te kunnen ontwikkelen op het gebied van cultuur. Daarnaast wordt door weinig aanbod de cultuursector ook niet gezien als een realistische carrièremogelijkheid. Jongeren die dan toch een culturele richting in willen slaan, zijn gedwongen hun heil in andere regio’s te zoeken.

Culturele activiteiten werken bindend

Cultuurcoördinator Petra Stokvisch zet zich in voor cultuurlessen op basisscholen. Voor kinderen en jongeren valt hierin namelijk nog een brug te slaan. Dat culturele activiteiten ondermaats worden aangeboden voor kinderen, beschouwt Petra als een probleem. Cultuur werkt volgens Petra bindend, voornamelijk op het platteland. Zo kun je met cultuur de problemen die spelen bij de jeugd goed ondervangen. Door culturele activiteiten te organiseren breng je mensen samen. “Het verbindt heel erg. Het geeft jongeren een ander doel. In kleine gemeenten is dat juist heel belangrijk. Het zorgt ervoor dat mensen op een plek blijven. De kracht van culturele activiteiten is dat je het samen kunt doen.”

Die culturele activiteiten die bindend werken zijn waardevol om te stimuleren. Het belang van cultuureducatie voor kinderen is dan ook groot. Petra focust zich op groep 1 tot en met 8. “Cultuur verbindt deze kinderen. Het brengt creativiteit teweeg waardoor je meer leert onderzoeken. Cultuur doet ook qua emotie heel veel met je. Een schilderij kan je raken. Als je het over taal hebt, bijvoorbeeld over poëzie, dan kan een mooi gedicht je raken. Ook voor kinderen is dat fantastisch. Door het op een heel laagdrempelige manier te doen, komen er heel leuke dingen uit. Als je de creativiteit aanzet bij mensen, vooral bij kinderen, maken ze heel mooie dingen.”

Cultuureducatie in Twente kan beter

Kinderen stimuleren om zich met kunst bezig te houden kan in Twente nog wel beter. Studenten Oscar van ’t Riet en Madelein Oelderink studeren Docent Beeldende Kunst en Vormgeving aan ArtEZ in Zwolle. Beide studenten zijn opgegroeid in Twente en zijn hier naar zowel de basisschool als middelbare school gegaan. Wegens een gebrek aan keuzemogelijkheden hebben ze buiten Twente een opleiding gekozen. “Op de basisschool was eigenlijk geen aanbod in cultuurlessen”, vertelt Oscar. “Ik ben wel naar een theaterschool geweest, maar dat was vanuit mijn eigen motivatie.” Oscar vindt dan ook dat het cultuuronderwijs in Twente absoluut beter kan. “Niet alleen in Twente, eigenlijk kan het overal beter.” Uiteindelijk heeft Oscar er specifiek voor gekozen naar een middelbare school te gaan waar wél aandacht werd besteed aan kunst en cultuur. Als hij dit niet had gedaan had hij kunst niet zo snel als een carrière-optie gezien, beweert hij. “Er wordt op de basisschool niet veel aandacht aan besteed. Ik denk dat heel veel leerlingen in Twente een andere keuze hadden gemaakt als dit meer het geval was. Het wordt heel erg onderbelicht, dus mensen kiezen ervoor een minder creatieve opleiding te doen.” Daarnaast zorgt een gebrek aan aanbod van culturele activiteiten ervoor dat jongeren die zich hier wél op willen richten, dit buiten Twente moeten zoeken.

Ook Madelein heeft gekozen voor de kunstacademie, juist ook om een verandering teweeg te kunnen brengen. “Wat zo belangrijk is aan de kunsteducatie is het reflecteren aan het einde van de les. Dit gebeurde niet op mijn middelbare school, de les werd niet fatsoenlijk afgesloten op die manier. Dit zou ik zelf anders doen.” In de onderbouw kreeg Madelein op haar middelbare school wel kunstlessen, vanaf de bovenbouw werden deze lessen allemaal keuzevakken. Ze zag dat veel leerlingen het vak kozen om zich er makkelijk van af te maken. Tekenen werd als eenvoudiger ervaren dan wiskunde en biologie. “Ik koos juist voor tekenen omdat ik het écht leuk vond. Ik vond het echt waardevol. Ik zag ook wel andere leerlingen die het gebruikten als een uitlaatklep. Dan is het jammer om te zien dat er ook leerlingen zijn die het voor het gemak kiezen, dan wordt het ook niet serieus genomen.” Daarnaast zijn docenten in de ervaring van Madelein een cruciale factor. Een inspirerende docent heeft haar gestimuleerd om verder te gaan in de kunstwereld. “Ik had een docent die mij veel erkenning gaf voor mijn werk, dat vond ik heel fijn. Daardoor wilde ik door.”

Intrinsieke motivatie

De gemeenschappelijke deler in de ervaringen van de studenten, is dat de zoektocht naar een kunstgerichte opleiding bij zowel Oscar als Madelein begon vanuit een intrinsieke motivatie. Beide waren ze actief op zoek naar kunstlessen en kozen ze bewust voor buitenschoolse activiteiten. “Als je er zelf achteraan gaat, is er heel veel mogelijk.” vertelt Oscar. Door er zelf bovenop te zitten, is het de twee studenten gelukt hun culturele interesses verder te ontwikkelen en vorm te geven. Door de culturele activiteiten al van kinds af aan te stimuleren bij kinderen, zullen meer kinderen hierdoor geactiveerd worden. En pas als er door voldoende stimulatie meer vraag naar is, kan de regio zich meer inrichten op het geven van voldoende cultuuronderwijs. Dan hoeven jonge studenten niet meer buiten Twente te zoeken naar een geschikte opleiding, maar biedt de regio voldoende ontwikkelingsmogelijkheden.