8:50 – Voorbereidingen

Met haar handen stevig om een koekblik geklemd en een doos vol verfspullen onder haar arm, stapt Sylvia de Kiekmure binnen. De vroege ochtendkou prikt nog na op haar wangen. In de lucht hangt de kenmerkende geur van koffie en versgebakken kokosmakronen. Een knusse warmte omhelst haar meteen, dit is een contrast met de afstand die ze voelt zodra ze de wijk inloopt. In de Kiekmure, het buurthuis waar ze al jaren met de wijkvereniging gevestigd is, zet ze haar koeken op tafel, haar verfspullen in een hoek en kijkt ze even om zich heen. Terwijl haar vingers langs de houten tafels glijden, denkt ze aan de wijk buiten.

Stadsdennen, ooit een hechte gemeenschap, voelt tegenwoordig anders. De diversiteit in de wijk is groot: 70% van de inwoners heeft een Nederlandse achtergrond, 25% een niet-westerse achtergrond, en 5% komt uit andere Europese landen blijkt uit cijfers van allecijfers. Sylvia vindt de diversiteit in de wijk mooi. Ze hoort de verschillende talen en ziet hoe cultuur tot uiting komt in gewoontes en de eettentjes in de wijk. Maar die veranderingen brengen ook uitdagingen met zich mee. “Samenleven in diversiteit kan mooi zijn,” denkt Sylvia. Maar ze heeft het idee dat mensen zich steeds meer terugtrekken in hun eigen groep. Het voelt voor haar alsof iedereen zijn eigen bubbel opzoekt. In haar flat begroeten buren elkaar nauwelijks meer. Vroeger maakte Sylvia in haar wijk makkelijk een praatje. Nu voelt elke ontmoeting vluchtig. Onderzoek bevestigt haar gevoel. Volgens Schuyt en Gouwenberg kunnen taalbarrières en culturele verschillen leiden tot minder contact en gedeelde tradities, wat het thuis gevoel en de sociale cohesie bemoeilijkt.

9:00 – Begin van de les
Net als Sylvia zich helemaal heeft geïnstalleerd, komt Bep binnen. Haar glimlach lijkt de ochtend te verlichten. “Goedemorgen!” roept ze, terwijl ze een doos schilderbenodigdheden op tafel zet. Bep is klein van stuk, met grijs haar dat altijd netjes langs haar gezicht valt. Ze praten bij over Beps aankomende expositie in ontmoetingscentrum De Aanleg. Intussen stromen de andere leden van de tekenclub binnen. Vandaag zijn ze met vijftien. Het is een diverse groep, van een jonge vrouw die net een scheiding achter de rug heeft tot Su, een oudere Taiwanese vrouw die al jaren in Nederland woont, maar nog steeds worstelt met de taal. Ze schildert de meest prachtige schilderijen van het Taiwanese landschap.

“Genoeg geklets, dames, laten we beginnen!” roept Sylvia met een lach naar de vrouwen achterin. Ze kijkt rond. “Iedereen in deze club is bijzonder voor mij, we zorgen voor elkaar, in goede en slechte tijden. Als je jarig bent, krijg je een kaart. Maar ook als je ziek bent, kijken we naar elkaar om.”

10:00 – Tijd voor koffie!

Om precies tien uur roept een vrouw uit de groep: “Tijd voor koffie!” Terwijl iedereen naar de gezamenlijke ruimte loopt, blijft Sylvia even staan. Su probeert in gebrekkig Nederlands te vertellen over haar schilderij. “Ik doe… eh… alles… eh, hoe zeg je dat?” Ze kijkt zoekend om zich heen. “Je bedoelt dat je alles zelf bedenkt?” vraagt Sylvia, terwijl ze helpt het juiste woord te vinden. Su schudt haar hoofd. “Nee… niet bedenken… eh… hoe zeg je…” Ze wijst naar haar schilderij. “Misschien dat je het natekenen bedoelt?” oppert Bep. “Nee, nee,” zegt Su. “Alles zelf maken, uit mijn hoofd.” “Oh! Uit je hoofd schilderen!” roept Bep opgelucht. Su knikt enthousiast. Sylvia ziet hoe Su worstelt om de juiste woorden te vinden. Ze weet hoe eenzaam het kan voelen om je niet verbonden te voelen met de mensen in je omgeving. Hoe moet dat zijn voor Su, die soms niet wordt begrepen door de taalbarrière? Terwijl Sylvia naar de koffietafel loopt, denkt ze na over deze tekenochtenden.

11:00 – Verbinding vinden in kunst

Na de koffiepauze hervatten de leden hun werk. Sylvia loopt rond en bekijkt de schilderijen. Het talent in de groep blijft haar verrassen, maar haar gedachten blijven hangen bij de wijk. Waarom voelt het soms alsof mensen steeds meer in hun eigen wereld leven? Dan denkt ze terug aan een telefoontje van de kinderen van een overleden clublid. De vrouw had een onafgemaakt schilderij achtergelaten, en ze vroegen of het gebruikt kon worden voor de rouwkaart. Dit ontroerde Sylvia. Het bevestigde hoe bijzonder deze plek is. Maar ze baalt dat het gevoel van gemeenschap niet verder reikt dan de muren van de Kiekmure. “Misschien moet de wijkvereniging meer activiteiten organiseren,” denkt ze. “Iets om mensen echt samen te brengen.”

11:30 – Het is goed zoals het is

Langzaam beginnen de leden hun spullen in te pakken. Het geluid van verfpotjes die dicht worden gedraaid en tassen die worden opgeruimd overheerst. Sylvia kijkt toe hoe iedereen één voor één afscheid neemt. Sommigen stoppen hun schilderijen voorzichtig in mappen, anderen kletsen nog even na bij de deur. Één van de leden blijft als laatste achter. “Sylvia, mag ik straks nog even met je praten?” vraagt ze zacht. Sylvia knikt. “Natuurlijk, ik blijf nog even.” Terwijl ze haar spullen inpakt, merkt Sylvia de aarzeling in haar stem. Het bevestigt dat deze plek meer is dan een tekenclub. Hier wordt niet alleen geschilderd, maar ook naar elkaar geluisterd. Hier nemen we de tijd en staan we voor elkaar klaar. Als de deur achter de laatste deelnemer dichtvalt, blijft Sylvia alleen achter. Het lokaal voelt leeg, maar anders dan vanochtend. Ze kijkt naar het zonlicht dat door de ramen naar binnen valt en ademt diep in. Het mag dan niet perfect zijn, maar hier vindt Sylvia wat ze zoekt. Niet de hele wijk hoeft veranderd te worden. Soms is het voldoende om te weten dat er één plek is waar mensen echt naar elkaar omkijken. Dat is genoeg.