OMMEN– In het de rustige wateren van het Vechtdal, krijgt het oude gemaal, tussen Ommen en Dalfsen een ware make-over. Het gaat niet alleen om een vervanging van technische onderdelen. Het gemaal moet een plek worden waar de natuur en bezoekers samenkomen, meldt het Waterschap. Dankzij de vernieuwing kunnen vissen straks via een soort lift de weg naar hun paaigebied terugvinden.

Waterschap Drents Overijsselse Delta is begin juni begonnen met de vernieuwing van het gemaal bij De Stouwe. Op de plek waar vroeger een keersluis het water tegenhield. Deze sluis is inmiddels meer dan honderd jaar oud en al lange tijd buiten gebruik. In plaats van de sluis te verwijderen, heeft het waterschap ervoor gekozen om het te behouden en te restaureren.

Bij de bouw van het nieuwe gemaal is veel aandacht besteed aan de uitstraling. De stijl van het nieuwe bouwwerk sluit aan bij de oude sluisdeur, zodat oud en nieuw mooi in elkaar overlopen. Het wordt één geheel waarin het verleden en de toekomst samenkomen.

Eerste vislift in Overijssel

Een bijzonder element is de nieuwe vislift die straks naast het gemaal komt te liggen. Het is de eerste in het gebied van de Drents Overijsselse Delta. De vislift bestaat uit een aantal kamers die zich vullen met water en weer leeglopen. De lift is maar liefst twee meter hoog. Hierdoor kunnen de omhoog of omlaag kunnen zwemmen. Op deze manier kunnen de vissen veilig langs het gemaal, zonder dat ze worden tegengehouden of verwond raken.

Waarom is de vislift belangrijk?

Een vislift is van groot belang voor de visstand in Nederlandse wateren. Veel trekvissen, zoals de paling en de winde, zwemmen stroomopwaarts om zich voort te planten. Maar gemalen en sluizen vormen vaak een blokkade op die route. Zonder hulp kunnen vissen hun paaigebieden niet bereiken, met een dalende vispopulatie als gevolg.

Veranderend klimaat vraagt om nieuwe maatregelen

Waarom is dat nieuwe gemaal eigenlijk nodig? Het veranderende klimaat is de grootste reden dat het gemaal een upgrade moest krijgen. Het gebied rond De Stouwe moet beter bestand zijn tegen het veranderende weer: droge zomers aan de ene kant, flinke regenbuien aan de andere.

Het nieuwe gemaal krijgt daarom twee krachtige pompen die water vanuit de Vecht het achterliggende gebied in kunnen brengen, als het lange tijd droog is. Als het water juist aan overvloed is, is er een extra pomp om het overschot naar de Vecht terug te voeren.

Op die manier houdt het waterschap de waterstand in de omliggende polders op peil. Dat is van belang voor landbouw, natuur en woongebieden.

Tweede Wereldoorlog: de kogelgaten zijn nog te zien

Niet alleen vissen kunnen profiteren van nieuwe aanwinst. Ook wandelaars en fietsers zijn straks welkom om het te bewonderen. Bij het gemaal komt een informatiebord te staan, met uitleg over het gemaal en de werking van de lift. Ook worden er bankjes geplaatst.

Ooit liep er een brug over de sluis. Deze werd in de Tweede Wereldoorlog opgeblazen om de Duitster te hinderen. Bijna 70 jaar later is na de renovatie, het weer mogelijk om het water over te steken. De littekens van de oorlog blijven te zien aan de sluis. De kogelgaten in de stenen zitten er nog steeds in.

Waterkwaliteit verbeteren

Er wordt meer ondernomen om de kwaliteit van leven voor de vissen te verbeteren. Zo willen ze de waterkwaliteit te verhogen. Dit doen ze door onder andere drie kilometer natuurvriendelijke oever aan te leggen.

In totaal beheert het waterschap 370 gemalen en 1.980 stuwen, die gemiddeld eens in de 25 jaar worden gerenoveerd of vervangen. Het duurt nog wel even tot alle werkzaamheden erop zitten. Ze hopen eind van het jaar klaar te zijn met de werkzaamheden.