OPINIE

Het is bijna zover. Over een paar weken is Nederland 80 jaar vrij. Een hele prestatie wanneer je de huidige, turbulente wereldorde bekijkt. Hoewel het oorlogsleed dit kikkerlandje de afgelopen decennia veelal bespaard is gebleven, participeerden Nederlandse militairen sinds 1945 wel in tientallen missies verderop. De Korea-oorlog, de Iran-Irakoorlog en de Golfoorlog, om er maar een paar te noemen, konden allemaal rekenen op Nederlandse steun.  

Sinds de evolutie de mens en haar voorouders van de nodige fysieke en mentale mutaties heeft voorzien, is het op het wereldtoneel eigenlijk nooit meer rustig geweest. Wij zijn geen vredelievende soort. Ja, een tijdje. Totdat de volgende persoon zonder hobby’s besluit dat het wel weer mooi is geweest. Totdat de volgende wannebe-wereldheerser de buitengewone drang voelt om een stukje land met duizenden levens te bekopen. Totdat de volgende sterveling besluit dat het uitbreiden van de machtspositie te allen tijde het streven moet zijn, koste wat het kost.  

De geschiedenis herhaalt zich constant. Tot haar grote ergernis waarschijnlijk. Ze schreeuwt ons toe, wappert met grote rode vlaggen en drukt de boeken opnieuw onder onze neus, maar de mens is hardleers. Ondanks het ontzettend complexe, ontwikkelde brein dat we allemaal bezitten, lukt het ons vaak niet te stoppen voor het te laat is. We zoeken graag de grenzen op, en eenmaal bereikt gaan we er het liefst nog ietsje overheen. We willen weten hoe het voelt aan de kant van het lot, ongeacht de consequenties. Nog één stapje verder. Is het gras daar groener? 

We lijken wel een typefout in het boek van het heelal. Hoe speelden wij het als soort voor elkaar zo ver te komen, een planeet naar onze hand te zetten en het wiel uit te vinden terwijl we onszelf ongekend tegenwerken? Waarom gunnen we elkaar op grote schaal zo weinig? Waarom moeten er eerst huizen, steden, landen en levens kapot voor er ruimte is voor overleg? Zijn wij beter dan dit, of is elke poging tot verandering tevergeefs? 

We kunnen het wel.  

De mens bekleedt een unieke positie op deze wereld en ontwikkelt zich sneller dan een aantal generaties terug ooit voor mogelijk werd gehouden. We leven in een omgeving die tot in de puntjes voor ons is ingericht. We creëren, bedenken en ontdekken, bouwden de piramides, maakten vuur en verzonnen het schrift. We dichten, zingen en dansen, plaatsten robots op verre planeten, lanceerden honderden satellieten in een baan rond de aarde en stuurden een sonde tot ver buiten de muren van ons zonnestelsel. Onze voorouders legden de basis voor hetgeen wij op verder bouwen, net zoals wij dat doen voor hen die na ons komen. 

We kunnen het wel. 

80 jaar vrede. Een mijlpaal, een overwinning en een herinnering aan onze kwetsbaarheid, de fragiliteit van de vrijheid. Hoe duurzaam de huidige vrede is? De tijd zal het leren, maar leren wij ook van de tijd?