De Eierhal, het monumentale gebouw van Nijkerk, staat al vier jaar leeg | De Klerk In Het Lege Nijkerk (Introductie)

Aankomende tijd gaan Marco Hiddingh en Jarno van der Mooren de leegstand in Nijkerk centrum onderzoeken en dat gaan ze doen door de ogen van een bewoner die er zijn hele leven al woont. Floor de Klerk is de bewoner die met presentatoren Marco en Jarno opzoek gaan naar het verleden van deze leegstand en hoe er zoveel leegstand kan zijn in Nijkerk centrum. Ook gaan ze opzoek naar oplossingen en gaan ze in gesprek met verschillende bewoners, experts en belanghebbende met één doel: de leegstand verminderen. Welkom bij ‘De Klerk in het lege Nijkerk’. 

De Eierhal is het monument waar iedere Nijkerker trots op is. Maar, het gebouw staat inmiddels al vier jaar leeg nadat het werd gebruikt als winkelpand. Het leegstaande gebouw schetst ‘het grootste probleem van Nijkerk’: er is te veel winkelleegstand.

Waar je in het centrum van onze hoofdstad tegen duizenden winkels aanloopt en ongeveer nul leegstaande panden ziet, gaat dat er in het midden van ons land dus heel anders aan toe. In de regio van Amersfoort, Soest en Nijkerk neemt de leegstand namelijk alsmaar toe, met vooraanstaand dus Nijkerk: Anno 2024 staan van de 273 winkelpanden daar maar liefst dertig leeg, blijkt uit recente cijfers van databureau Locatus.  

Volgens het CBS waren er in 2022 maar liefst 350 winkelpanden, waarvan er 50 leegstonden. Naar verhouding is het leegstandprobleem in twee jaar tijd dus groter geworden.  

           
           
Gemeentenaam  Gebruiksfunctie  Eenheid  Totale voorraad  Populatie  Leegstand
(absoluut) 
Nijkerk  Bijeenkomsten  Aantal verblijfsobjecten     110     110     10 
Nijkerk  Gezondheid  Aantal verblijfsobjecten     30     30  . 
Nijkerk  Industrie  Aantal verblijfsobjecten     650     630     140 
Nijkerk  Kantoren  Aantal verblijfsobjecten     270     250     30 
Nijkerk  Logies  Aantal verblijfsobjecten     270     20  . 
Nijkerk  Niet-woning met meerdere functies  Aantal verblijfsobjecten     130     120     10 
Nijkerk  Onderwijs  Aantal verblijfsobjecten     30     30  . 
Nijkerk  Overige  Aantal verblijfsobjecten     890  .  . 
Nijkerk  Sport  Aantal verblijfsobjecten     20     20  . 
Nijkerk  Totaal logies, bijeenkomsten, onderwijs, gezondheid en sport  Aantal verblijfsobjecten     470     210     10 
Nijkerk  Totaal verblijfsobjecten  Aantal verblijfsobjecten    20 510    19 240     590 
Nijkerk  Winkels  Aantal verblijfsobjecten     350     340     50 
Nijkerk  Woningen  Aantal verblijfsobjecten    17 750    17 690     350 
           

Aantal leegstaande panden in de gemeente Nijkerk. Bron: CBS 

Bewoner Floor de Klerk, die op drie jaar na al zijn hele leven in Nijkerk woont, vindt het “doodzonde”. De 74-jarige man woont aan een van de oudste straten van Nijkerk, de Venestraat, die direct leidt naar het winkelgebied in het centrum. Daar wordt hij jaar in en jaar uit geconfronteerd met panden die al jaren leegstaan en winkels die proberen om zich te vestigen in het centrum, maar na een jaar of twee het uiteindelijk toch niet redden. 

Inmiddels dringt het bij De Klerk amper tot zich door, “juist omdat je het gewend bent, helaas.”   

De Klerk heeft een boekje in de kast liggen over de eierhal, een gemeentelijk monument aan het Molenplein in het centrum van Nijkerk. Het oude monument werd vroeger gebruikt door eierhandelaren, die in het gebouw hun eieren verkochten. 

Uiteindelijk werd het gebouw in 2015 verbouwd en in gebruik genomen door de C&A. Dat het monumentale gebouw verbouwd werd zodat een grote winkel er zich kon vestigen, vonden de bewoners van Nijkerk niet erg. “De C&A was heel welkom bij de bevolking van Nijkerk, want men wilde graag een goedkopere kledingwinkel”, vertelt De Klerk. Toen de kledingconcern eenmaal was gevestigd in de eierhal, ging het echter toch mis: Er kwamen veel te weinig klanten. Medio 2020 ging het C&A-filiaal daarom dicht.  

“Sindsdien staat hij (de eierhal) eigenlijk leeg, op wel is een keer een outlet-verkoop na”, zegt De Klerk. Op de vraag of hij dat zonde vindt reageert hij: “In wezen is dat zonde, ja. Leegstand is natuurlijk doodzonde.” Dat de eierhal leeg staat is volgens De Klerk voornamelijk zonde omdat het gebouw van binnen destijds helemaal verbouwd is, zodat de C&A zich er kon vestigen. “Dat heeft veel geld gekost.” 

Het C&A-voorval is tekenend voor het gehele probleem in Nijkerk. De stad is namelijk te klein voor de grote winkelketens, veronderstelt Henry Hamstra, de nieuwe voorzitter van de Nijkerkse Ondernemersvereniging. De grote ketens die zich hier hadden gevestigd zijn daarom ook weggegaan, met lege panden als gevolg. Hamstra zegt dat de meeste grote winkelketens zich vrijwel alleen vestigen in steden met meer dan 50.000 inwoners. De gemeente heeft ongeveer 45.000 inwoners, dus is het net te klein. Nijkerk is volgens de voorzitter dan ook meer “een boodschappenstad”.