Enschede ligt met 4,3% armen boven het Nederlandse gemiddelde van 3,1% armen in 2023, blijkt uit de nieuwe methode voor het meten van armoede door het CBS, SCP en Nibud. Mensen die onder die armoedegrens leven maken recht op toeslagen en bijstandsuitkeringen aangezien hun inkomen niet genoeg is. Maar wat is de optelsom voor de mensen die net boven die armoedegrens leven en dus niet in aanmerking komen voor die toeslagen en uitkeringen?

Stichting Stop Armoede 053 staat klaar voor deze groep mensen. Evelien van Hattum, oprichter van Stop Armoede 053, geeft aan: “Armoede betekent voor ons dat je gestructureerd geen eten op tafel hebt. Het is namelijk niet zo dat als je een uitkering krijgt dat je altijd in onze doelgroep hoort. Je moet echt gestructureerd niet de basisbehoeften hebben.” Evelien merkt dat er juist bij haar stichting een stijgende lijn te zien is bij de aanvragen voor hulp, terwijl er juist minder mensen arm zijn volgens de cijfers van het CBS. “De cijfers zijn gericht op heel Nederland, maar om mij heen hoor ik ook wel dat armoede daalt, maar wij zien juist een stijging in aanvragen voor hulp, hoe kan dat dan?”

Volgens het Centraal Planbureau neemt de koopkracht van veel mensen waarschijnlijk toe in 2025. “De koopkracht in 2025 is duidelijk hoger dan bij de vorige raming als gevolg van de lastenverlichting uit het hoofdlijnenakkoord.” Maar meer geld is volgens Van Hattum niet altijd de beste oplossing. “Mensen wennen aan geld. Alles wordt altijd maar ‘opgelost’ met geld, geld, geld, maar begeleiding is het allerbelangrijkste. “De mensen die nu net buiten de armoedegrens vallen sinds de nieuwe methode voelen zich vaak niet begrepen en geholpen. “Machteloosheid ervaren zij en dat is gewoon geen oplossing.” De mensen die dus nu niet meer onder de armoedegrens vallen, die ervaren juist armoede en dat wordt niet erkent volgens van Hattum.

Maandbesteding

Naast de stijgende inflatie, is het voor de mensen die net boven de armoedegrens vallen zwaar om maandelijks, wekelijks en zelfs dagelijks rond te komen. “Deze mensen leven vaak dag op dag.” Maar recht op toeslagen hebben zij niet. Dit komt omdat deze mensen eigenlijk net te veel geld verdienen. Met een teveel van een kleine 2 euro valt diegene net buiten de boot, terwijl iemand die nog geen 10 euro minder verdiend wel recht heeft op al die toeslagen. “Iedereen heeft andere inkomsten en wij kijken onder aan de rij”, vertelt van Hattum. “Niemand met dezelfde onderkant van de maand lasten is hetzelfde of te vergelijken. Iemand met een UWV-uitkering, een WIA, die heeft wel vaste lasten van 1300 euro per maand. Door die 2 euro die zij te veel ‘verdienen’ door de UWV-uitkering is er geen recht op toeslagen en daardoor kan deze persoon net zo goed armoede ervaren of zelfs meer dan een persoon met een uitkering, die wel toeslagen krijgt.” De stichting kijkt naar het inkomen en naar wat er overblijft. “Als zou iemand met 4000 euro in de maand beginnen, maar dan 100 euro overhouden voor de basisbehoeftes, komt ook die in aanmerking voor hulp bij de stichting”, aldus van Hattum

Hier draagt de stichting aan bij door te zorgen voor verschillende lotingen voor kleding en voedselpakketten via de Facebookpagina. En daar blijft het niet bij, er is voor het gezin huiswaar en voor de kinderen worden activiteiten georganiseerd, zoals een Sinterklaasmiddag met cadeautjes. Niet alleen met Sinterklaas wordt er speelgoed vergeven, de kinderen kunnen blij gemaakt worden met speelgoed wat wordt gedoneerd. Dat neemt alweer een zorg weg bij de ouders vooral nu rond de feestdagen.

Ondersteuning

“Ik ben heel blij dat mensen extra geld krijgen, maar ik denk niet dat het helpt. Want mensen wennen aan geld. Als je uit de schuldsanering gaat en je krijgt geen nazorg, dan zit je na vijf jaar weer in de stadsbank.”  Extra begeleiding zou een goede eerste stap kunnen zijn. “Laat dat geld dan maar even zitten en begin met de begeleiding. Leren grip te krijgen op je eigen inkomsten.” Van Hattum geeft aan dat er andere hulp nodig is dan jaren geleden. “Ik denk toch wel dat er een verschil is in gelijkwaardigheid van jaren geleden en nu. Als je ziet dat sommige hulpverleners in een gezin komen en dan alles voor die mensen doen of die mensen te dwingen om dingen te doen, werkt dat niet bij deze kwetsbare mensen.”

In Pathmos gaat het volgens haar ook langzamerhand een stuk beter. “Pathmos heeft één van de fijnste wijkverpleging en wijkcoaches, want die weten ook wel hoe de mensen eraan toe zijn.” Een echte volksbuurt door en door merk je terug in het omgaan met anderen in de wijk. “In Pathmos komt niet iedereen naar ons toe, wel wat, maar ik denk dat iedereen hier elkaar helpt en dat zorgt ervoor dat mensen niet altijd naar ons hoeven te komen. Zij hebben buren die hun ook wel willen helpen.” Een voorbeeld daarvan: “Is de kleding te klein, dan gaat het door naar de ander, heeft die geen eten thuis, dan schuiven ze wel bij elkaar aan”, vertelt van Hattum.

De oplossing van de optelsom

Eén oplossing voor de optelsom van armoede is er niet, maar er zijn wel verschillende oplossingen die je kan ondernemen om armoede te verminderen volgens van Hattum.

Meer faciliteiten voor jongeren om problemen in het gezin sneller te signaleren en beter kunnen aan pakken. “Als kinderen al wat meer de drempels overgaan en meedoen aan leuke activiteiten dan praten de zij wel over de problemen thuis en kan je gaan sparren met die ouders om oplossingen te vinden. Een jeugdhonk zou daar een goed voorbeeld van kunnen zijn.”

Zo kan de armoede in Pathmos zou verminderd kunnen worden als: “De wijkverpleging net wat meer naar de mensen zouden luisteren, meer laagdrempelig kunnen zijn. Mensen willen wel hun verhaal kwijt en dat moet heel makkelijk kwijt kunnen.”

In de wijk zouden ervaringsdeskundigen kunnen helpen om de armoede te verminderen. “Onze mensen geven aan dat ze het fijn vinden om mensen te helpen en ik wil gewoon mensen helpen. Door eigen ervaring kan je een plan maken, wat effectief is. Wat speelt er bij die mensen, wat zijn de signalen en daar maken wij een plan van.”

Waar de oplossing mee begint is in ieder geval duidelijk, dat is namelijk goede begeleiding. “Als je mensen weer leert om te gaan met hun eigen geld, als je die bewustwording te pakken hebt val je niet meer makkelijk terug in datzelfde ritme.”