Het is 2019. Andu Vollema heeft zijn studie Bedrijfskunde aan Windesheim afgerond. Zijn diploma is binnen, maar wat nu? Een vaste baan, werken voor een baas — dat is niets voor hem. Dat weet hij zeker.

Samen met een jeugdvriend stapt hij in het artist management. Dit geeft hem de vrijheid die hij zoekt. Maar dan slaat de coronapandemie toe. De wereld staat even stil, en dus vallen de evenementen weg. Werk is er niet meer. Hij zit thuis, een beetje niks te doen. Overheidssteun zorgt voor een inkomen, maar het creëert ook een enorme luiheid. Stilzitten is geen optie meer. Hij begint met het verkopen van tweedehands kleding via Vinted. De kleding krijgt hij via een kennis die groot inkoopt. In eerste instantie lijkt het een goed idee — de liefde voor kleding zat er altijd al in. Het loopt een beetje, maar niet goed genoeg. De retouren stromen binnen. Er moet iets veranderen. Een fysieke winkel dan maar. Maar hoe? Zonder ervaring en met een minimaal budget.

De gemeente Zutphen wil meer plekken creëren voor jongeren in de stad. Is dit Andu’s kans? Hij aarzelt. Met goede moed neemt hij contact op met de binnenstadmanager, met de vraag of er geen pand beschikbaar is voor zijn winkel. Wekenlang blijft het stil. Maar dan komt toch ineens dat belletje: er is een pand beschikbaar aan de Beukerstraat. Andu krijgt de sleutel overhandigd zonder dat hij de eigenaar ooit gezien heeft. Samen met de sleutel krijgt hij ook een waarschuwing: “Als je me bedondert, ben je van mij.” Als hij hieraan terugdenkt, lacht hij. “Ik snap het ook wel. Wie geeft er nou zomaar een sleutel aan een jonge gozer zonder ervaring?”

Op de achtergrond speelt zachtjes rustige muziek. Het koffiezetapparaat rommelt bij het maken van een verse kop koffie en verspreidt een aangename geur door de winkel.
Andu Vollema zit met een theetje achter in de winkel aan een lange houten tafel. Stijlvol gekleed in een baggy corduroybroek, een overhemd losjes om zijn bovenlijf en aan zijn voeten vintage Italiaanse hikingboots. Het stijlvolle gemak dat je mag verwachten van de eigenaar van een winkel als deze.
Hij kijkt om zich heen. Tegenover hem zit een jongen ongestoord achter zijn laptop huiswerk te maken. Overhemden en blouses hangen in een hoek geordend bij elkaar aan een metalen rek. Aan een ander rek hangen vintage voetbalshirts. Op asymmetrische plankjes bij de kassa staan schoenen, zelfs een paar zeldzame Nikes. In het midden van de winkel staan twee iets verweerde leren fauteuils. Op en daaromheen zit een groep stijlvol geklede jongeren nonchalant te praten. Een van hen groet tussen het kletsen door een binnenkomende klant. “Zo zag ik het voor me,” denkt Andu.

De opening blijkt al gauw een succes. Jongeren komen binnen, blijven hangen. De winkel en Andu hebben een natuurlijke aantrekkingskracht. Ze voelen zich thuis. De medewerker die stond te kletsen terwijl hij een klant begroette, hing hier eerst ook maar wat rond. “Op een dag zei ik tegen hem: wil je hier niet gewoon komen werken?” En zo ontstond het team dat er vandaag de dag staat. Er is iets unieks ontstaan. Van bezoeker naar betrokkene. De winkel heeft een maatschappelijke functie gekregen. Wat begon als een oplossing voor retouren en een poging tot onafhankelijkheid, groeit uit tot een sociaal concept.
“Ik leerde tijdens Bedrijfskunde over maatschappelijk verantwoord ondernemen, maar dat was maar een klein, onderbelicht onderdeel.” Nu begrijpt hij het echt. “Het gaat niet meer alleen om winst maken, maar om anderen te laten meeliften op het succes dat we samen hebben opgebouwd.”

Maar het ging niet vanzelf. Een goedlopende winkel én een plek voor jongeren faciliteren vereist geduld. “Dit hadden we nooit in het eerste jaar kunnen doen,” vertelt Andu. Het heeft een lange adem nodig. Net als elke andere ondernemer heeft hij nachten doorgehaald tijdens het opzetten van de winkel. Dag in, dag uit: bedenken, visualiseren, uitwerken en oplossen.

Vrienden in Amsterdam vroegen zich af: waarom Zutphen? Zij kenden mensen die het vaak genoeg hadden geprobeerd maar steeds failliet gingen. Maar Zutphen is juist de kracht. Geen hoge huur, geen grote concurrentie. “Zutphen is een dagjesstad, dus je moet jezelf aantrekkelijk maken.” En dat is gelukt. Mensen dwalen door de stad. Small World Vintage valt op.

Langzaam maar zeker komt er een omschakeling. De vraag “hoe houden we het vol?” verandert in: “Wat vinden we leuk, hoe gaan we dat promoten en hoe gaan we eraan verdienen?”

De winkel is allang geen winkel meer. Het is een plek waar jongeren stagelopen, elkaar ontmoeten, ideeën delen. Andu is nog steeds elke dag druk met de winkel. De maandag staat helemaal in het teken van de winkel. Niet omdat het moet, maar omdat hij dat wil.
“Ik ben met leuke dingen bezig en het rendeert. Ik geloof in wat ik doe op een manier die volgens mij goed is. Hoe meer passie, hoe meer betrokkenheid, en hoe meer mensen daarin meegaan. Dit begon heel klein, met mezelf.”

Is Andu’s doel bereikt? “Ik filosofeer hier weleens over met vrienden: is de winkel draaiende houden genoeg? Of is elk jaar 2% groei genoeg? Voor nu weet ik alleen dit: als je bezig blijft, komen er dingen op je pad. Verstandige keuzes maken, overleggen met je mensen — dat brengt gewoon iets moois.”