Meer dan twee derde van de 65+’ers in Hurdegaryp maakt zich zorgen over het aantal geschikte woningen in het dorp. Dat blijkt uit een onderzoek van Fedda Sangers in opdracht van zorgorganisatie Noorderbreedte. De helft van de ouderen geeft namelijk aan dat hun woning niet geschikt is als ze meer zorg nodig hebben, wat voor een grotere kans op valpartijen kan zorgen. Met alle gevolgen van dien.

Het is een hot item in het dorp. Vorig jaar kwamen bijna honderd geïnteresseerden af op een voorlichting over ouder worden, wonen en zorg in MFC It Maskelyn. Opvallend: in het bijna twee keer zo grote Burgum waren er in december ‘maar’ dertig ouderen aanwezig bij eenzelfde bijeenkomst. Dat er voor dergelijke voorlichtingen veel animo is, is niet los te zien van het landelijke beleid. Het vorige kabinet zette namelijk vol in op het langer thuis laten wonen van ouderen en het vergroten van hun zelfredzaamheid.

Ongeschikte woning

Allemaal leuk en aardig, maar dan moet je huis wel levensloopbestendig zijn. En dat is volgens ouderen in Hurdegaryp lang niet altijd zo, blijkt uit onderzoek van Fedda Sangers. De NHL Stenden-student deed twee jaar geleden in opdracht van zorgorganisatie Noorderbreedte onderzoek naar afwegingen rondom zorg en passend wonen van ouderen in Hurdegaryp.

Vijftig 65+’ers deden mee en meer dan twee derde gaf aan weleens bezig te zijn met de vraag hoe ze willen wonen als ze meer zorg nodig hebben. Diezelfde groep maakt zich ook zorgen of er in de toekomst wel een geschikte woning beschikbaar is. Ook gaf de helft aan dat hun woning niet geschikt is, mocht de behoefte aan zorg toenemen.

Volgens gemeentewoordvoerder Hanny Durkstra is dat “een bekend fenomeen”. “Op het moment dat velen hun laatste verhuizing deden, was dit vaak nog niet aan de orde of heeft men er niet aan gedacht of bij stil gestaan”, aldus Durkstra. En dat kan gevaarlijke situaties opleveren. Bijna de helft van de ondervraagden wiens huis niet geschikt is, heeft namelijk geen verhuisplannen.

Hulp van familie of gemeente?

Dat komt dan weer doordat ouderen het liefst zo lang mogelijk thuis willen wonen. Dat ziet ook Lisette de Vries-Roestenberg, verpleegkundige bij huisartsenpraktijk Yn Sicht in Hurdegaryp. Al denkt ze dat de grotere kans op ongelukken wel meevalt. “Er wordt steeds meer bekend onder de mensen wat ze zelf kunnen doen om bepaalde situaties te voorkomen. Aanpassingen zijn vaak relatief snel te realiseren. In sommige gevallen kan familie ook proactief zijn.”

Hulp krijgen van familie is echter niet altijd vanzelfsprekend. Kinderen hebben een eigen leven, een drukke baan of wonen niet in de buurt. Als hulp uit eigen kring niet lukt, is de gemeente verplicht om ondersteuning te bieden vanuit de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning). Volgens gemeentecijfers krijgen 299 inwoners van Hurdegaryp op dit moment actieve ondersteuning, vertelt woordvoerder Suzanne Veldstra. De meeste krijgen hulp bij het huishouden, gevolgd door vervoer (bijv. taxiritten) en algemene begeleiding.

‘Gaat nog veel goed’

Sangers liep voor haar opleiding stage bij de thuiszorg. Ook zij zag dat er “nog best veel goed gaat”. “Steile trappen, krukje in de douche, losse kleedjes en drempels: oudere huizen hebben vaak heel wat hindernissen. Het is vooral belangrijk om bij ouderen bewustwording te creëren. Als er dan ineens iets moet gebeuren heb je een probleem. Er moeten stappen gezet worden zoals beneden slapen, maar 80+’ers zijn daar niet mee bezig.”

Ondanks de toenemende zelfstandigheid van ouderen, kunnen ongeschikte woningen gevaarlijke situaties opleveren. Maatregelen zoals een traplift zijn in veel gevallen geen overbodige luxe. “Een ongeluk zou kunnen zorgen voor een ziekenhuisopname, wat leidt tot hogere zorgkosten”, vertelt Sangers. Daarom is het aanpassen van een woning of het vinden van een geschikte woning van essentieel belang. De helft van de ondervraagden wil het liefst in een gelijkvloers appartement, iets minder dan twee derde wil in Hurdegaryp blijven wonen.

Ouderenappartementen

Hoewel Burgum volgens Seniorenraadslid Lieuwe Feenstra een redelijk alternatief is voor ouderen, zijn er in Hurdegaryp zelf ook ouderenappartementen. De Draai, It Pompeblêd en De Fuormanderij zijn speciaal gebouwd voor 55+’ers, alleen wonen er volgens Feenstra en Sangers ook mensen onder die leeftijdsgrens. Vooral in It Pompeblêd zou dit het geval zijn. WoonFriesland, van wie de sociale huurwoningen zijn, zegt geen uitspraak te kunnen doen over de samenstelling en wijst naar de AVG (privacywet).

De gemeente Tytsjerksteradiel is zelf ook bezig met verschillende woningbouwprojecten. Zo komen er zeven zorggeschikte woningen bij MFC It Maskelyn te staan en is er bij woningplan It Súd fase 3 volgens de gemeente rekening gehouden met diverse doelgroepen, waaronder senioren. Daar komen acht patiowoningen die voor de oudere doelgroep geschikt zijn.

De aanleunwoningen bij woonzorglocatie Bennema State zouden ook een oplossing kunnen zijn. Daarvan is de leeftijdsgrens eveneens 55+, al wordt volgens woordvoerder Saskia Brouwers in de praktijk 65+ aangehouden. De gemiddelde wachttijd varieert volgens haar van minimaal zes maanden tot soms enkele jaren. Inschrijven is dus wel noodzakelijk, maar dat doen ouderen volgens Feenstra niet. Inzetten dus op voorlichting over dit thema, aldus Feenstra en Sangers.