Wanneer ik aan kom lopen is Henk ter Burg druk bezig in het buurttuintje in de Sint Jorisstraat, een project dat hij samen met de rest van de straat heeft opgestart. Wat ooit een grasveldje was, heeft hij met hulp van buurtgenoten en de Groene Loper Kampen weten te veranderen in een prachtige tuin. “Als ik tegen mensen uit de buurt zeg dat ik in deze straat woon, antwoorden ze vaak: Oh, met dat tuintje! Ik zeg dan dat zo’n tuintje ook bij hen in de straat kan. Dan antwoorden ze: nee, bij ons is het allemaal stoep. Maar dan zeg ik dat binnenkort NK tegelwippen er weer is, dan kan je gratis je tegels inleveren en subsidie ontvangen voor beplanting. Op die manier probeer ik als Buurtmaker stapje voor stapje mensen te informeren en dingen op gang te laten komen.”

Buurtmakers is een project in Brunnepe wat in opdracht van het Oranjefonds is opgestart in mei 2023 door de organisatie ‘WijZ Welzijn’. Buurtmakers zijn vrijwilligers die in de wijk wonen, het voortouw nemen in de wijk en ideeën voor de wijk van buurtbewoners omzetten in actie. Maar voordat het project Buurtmakers in 2023 werd opgestart, nam Henk al vaak het initiatief in zijn eigen straat. Zo maakte hij plantenbakken met hulp van NLdoet om de kale paaltjes die langs de stoep waren geplaatst tegen hardrijdende auto’s te vervangen.
Daarna besloot hij het grasveldje in zijn straat de adopteren. Inmiddels is het grasveldje omgetoverd in een heuse buurttuin, gevuld met allerlei soorten bloemen, planten en kruiden. Het tuintje heet ‘De Groene Dreack’, vanwege de Oranjebuurt in Brunnepe, aangezien het schip van Beatrix zo heet. Maar ook vanwege Sint Joris, naar wie de straat vernoemd is.

Wanneer ik aan Henk vraag hoe hij een Buurtmaker is geworden, wordt hij enthousiast. “Een familielid van iemand die in mijn straat woont, werkt voor WijZ Welzijn”, vertelt Henk. “Zij benaderde mij omdat ze in opdracht van het Oranjefonds het project Buurtmakers wouden opstarten. Ik heb daar ja tegen gezegd, en toen zijn er eigenlijk steeds wat meer Buurtmakers bijgekomen. En zo zie je dat het idee van ‘Buurtmakers’ steeds breder wordt.”

Buurtmakers is dus opgestart door WijZ Welzijn, maar wat is eigenlijk WijZ Welzijn? “Het is een hele brede welzijnsorganisatie en we zijn in de gemeente Kampen eigenlijk ook de enige welzijnsorganisatie, zegt Michel van Olst, sociaal werker bij WijZ Welzijn.
Als gezondheidsorganisatie probeert WijZ Welzijn burgers en organisaties met elkaar te verbinden om zo kwetsbare mensen te helpen. “Hierdoor kunnen we een hele brede groep mensen voorzien van leuke activiteiten, maar ook een luisterend oor bieden”, legt Michel van Olst uit. “Wij bestaan voor het grootste gedeelte uit vrijwilligers. We hebben in totaal ongeveer 30 beroepskrachten en rond de 200 vrijwilligers. WijZ is opgesplitst in verschillende teams met specialisten, om te beginnen bij het jongerenwerk. Dat vindt plaats op zowel accommodaties, maar ook op straat en op scholen. Verder hebben we hebben ook nog Team Indy. Dat zijn welzijnscoaches die mensen helpen die bij een praktijkondersteuner zijn geweest met een hulpvraag, waarbij die praktijkondersteuner zegt: ‘Maar hier is geen medicijn voor, misschien kan een welzijnscoach iets in betekenen’. En die welzijnscoach gaat een aantal keer met die persoon in gesprek om te kijken wat er wél gedaan kan worden om ervoor te zorgen dat die persoon zich weer beter gaan voelen. Daarnaast doen we ook vluchtelingenwerk, hebben we een vervoersservice voor mensen die niet meer goed ter been zijn, hebben we nog een digitaal platform in samenwerking met de gemeente voor vrijwilligers die iets willen doen voor een ander.
Én we hebben Team Opbouwwerk. Dat is een team wat buurten helpt met vraagstukken die liggen in die buurten, en zoveel mogelijk vanuit de kwaliteiten van de mensen zelf. En vanuit Team Opbouwwerk hebben we Buurtmakers opgestart.”

In 2023 kwam er vanuit het Oranjefonds de gelegenheid om een plan te schrijven genaamd ‘De sterke buurtverbinders’. Toen ze dat bij WijZ zagen, besloten ze om het plan voor Buurtmakers in Brunnepe te schrijven en in te dienen. “We wouden eigenlijk al heel graag op buurtniveau werken in Kampen”, verteld Michel. “Wij zagen namelijk tijdens corona dat heel veel mensen iets voor een ander wouden doen. Maar we zagen ook dat zodra de coronamaatregelen verdwenen, het contact tussen de mensen ook weer verdween. En dat is enorm zonde, want de bereidheid om iemand te helpen was er dus wel. En nadat het Oranjefonds ons groenlicht had gegeven voor het plan van Buurtmakers, hebben we gezocht naar al actieve buurtbewoners om het project op te starten. We proberen nu de buurtmakers zo goed mogelijk te ondersteunen en te faciliteren in de kansen en de ideeën die zij hebben voor Brunnepe.”

WijZ Welzijn probeert vooral de buurtmakers te financieren en ondersteunen. De buurtmakers krijgen dus van WijZ de kans om zelf te kijken naar wat hun en de bewoners willen voor de wijk. Henk is blij met deze eigen regie. “Als wij een plan hebben om iets aan te pakken en wij hebben daar de middelen niet voor, dan zeggen we tegen WijZ: ‘Zorg even voor dit, en wij willen een budget hebben voor dit of dat’. Maar we kijken ook vaak samen met de gemeente Kampen naar plannen voor de wijk. Zo hebben we een wandeling door de wijk gemaakt samen met de wijkregisseur om te kijken naar dingen die spelen in de wijk en naar wat onze ideeën zijn.”

De gemeente heeft in principe geen rol gespeeld in de opstart van buurtmakers, maar ze werken wel nauw met elkaar samen. Zo stemt de wijkregisseur van Brunnepe, Cynthia Last, alle projecten van de gemeente in de wijk af met de buurtmakers. “Door hun netwerk zorgen zij weer voor afstemming met andere buurtgenoten en zo helpen ze ons ook andere inwoners te bereiken”, legt Cynthia uit. “We stemmen niet alleen met hen af, maar vragen ook hoe zij denken dat de wijk aankijkt tegen bepaalde vraagstukken. En ze helpen met het uitvoeren van initiatieven. Zo hebben we laatst een wijkavond georganiseerd in overleg en samenspraak met de buurtmakers. De gemeente speelt dan vooral een faciliterende rol. Een ander voorbeeld is de speeltuin aan het Begijneplein, die is aangepakt na signalen uit de wijk. De nieuwe inrichting van de speeltuin is in meespraak van zowel kinderen als hun ouders tot stand gekomen. En we zien steeds vaker dat het juist de buurtmakers en andere inwoners zijn die zaken signaleren en daar samen met de gemeente actie op ondernemen.”

De Buurtmakers zijn dus goed op weg in Brunnepe. Maar het duurt nog even voordat het project écht op gang is gekomen. “Het allerbelangrijkste is dat wij niet het tempo bepalen, maar dat de inwoner het tempo bepaalt, een project zoals dit heeft gewoon tijd nodig om van de grond te komen. Maar we kijken nu al of we dit project ook kunnen realiseren in andere wijken in Kampen. Zo hebben we laatst een presentatie gehouden in de Binnenstad om mensen daar warm te maken.”

Het project begint nu dus echt van de grond te komen. Er zijn ook steeds meer ideeën en activiteiten die vanuit de Buurtmakers komen. De Buurtmakers hebben bijvoorbeeld ‘De Reyersoos’ meerdere keren georganiseerd. Een avond voor jongeren vanuit de wijk tussen twaalf t/m zeventien jaar in Wijkcentrum Reyersdam. Ook wordt er gekeken naar een wandelroute met QR-codes met informatie over de geschiedenis van de wijk. “We proberen elke keer met een stapje het voor elkaar te krijgen, vertelt Henk. “Ik zei ook tegen de gemeente: het is een hele grote olifant. Als je die in een keer opvreet, ben je misselijk en lust je nooit weer een olifant. Maar als je elke keer een hapje doet, dan is op een gegeven moment die olifant op en lus je er nog wel een. Op die manier moeten we het gaan doen, elke keer een stukje.”

Terwijl we in het tuintje aan het praten zijn, komt er een vrouw naar ons toe lopen met een groot pakket. “Ah, perfect, heel erg bedankt, we zullen hem neerzetten!”, zegt Henk terwijl hij het pakket van de haar aanneemt. “Het is een insectenhotel voor in de tuin. Zij kan geen tuin meer hebben, dus wil ze hem hier hebben. Zo krijg je weer dat ze zich hierbij betrokken voelt. En dat is hoe we het ook als Buurtmakers moeten aanwakkeren. Met elkaar.”